مالیات بر درآمد نوعی مالیات است که دولت‌ها بر درآمد حاصل از مشاغل و افراد تحت صلاحیت خود وضع می‌کنند. طبق قانون، مودیان مالیاتی باید سالانه اظهارنامه خود را برای تعیین تعهدات مالیاتی خود ارائه دهند. 

درآمد مشمولان مالیات بر درآمد، می‌تواند از منابع مختلفی از جمله دستمزد، حقوق، سود‌سهام، سود، حق امتیاز، اجاره و فروش محصول حاصل شود. 

در این مقاله به بررسی مالیات بر اساس درآمد و انواع آن می‌پردازیم.

مالیات بر در‌آمد

این مالیات منبع درآمد دولت‌ها است. دولت‌ها در‌آمد حاصل از مالیات بر در‌آمد را برای تأمین بودجه خدمات عمومی، پرداخت تعهدات دولت و تهیه کالاها برای شهروندان خود استفاده می‌کنند. 

مالیات وضع شده بسته به نوع یا ویژگی‌های شغل مودی متفاوت است، همچنین نرخ مالیات ممکن است با افزایش درآمد مشمول مالیات افزایش یابد.

دولت‌ها معمولا از کسانی که سطح درآمد بالاتری دارند با نرخ بالاتر مالیات دریافت می‌کنند. نرخ مالیات هر از چندگاهی با در نظر گرفتن سطح قیمت‌ها تغییر می‌کنند. 

گاهی اوقات، دولت‌ها تخفیفاتی را نیز برای مشمولان در نظر می‌‌گیرند که به نفع گروه کم درآمد است. برای جمع آوری وجوه طولانی مدت، دولت‌ها طرح‌های تشویقی را نیز برای مودیان فراهم می‌کنند.

مبلغ سرمایه‌گذاری شده در طرح‌های پس‌انداز مالیات از درآمد ناخالص کسر می‌شود که میزان درآمد مشمولین مالیات را کاهش می‌دهد و منافع مالیات دهنده را تامین می‌کند.

بیشتر بخوانید:  انواع مالیات چیست؟

انواع مالیات بر درآمد

در ادامه انواع مالیات بردرآمد را بررسی و توضیح خواهیم داد:

مالیات بر درآمد مشاغل

به نوعی از مالیات که شامل: مشاغل، مشاغل کوچک، پیمانکاران، شرکت‌ها، اصناف، کسبه، و.. که ملزم به پرداخت مالیات بر اساس درآمد خود هستند گفته می‌شود.

این نهادها درآمد بدست آمده توسط شغل خود را پس از کسر سرمایه و هزینه‌های عملیاتی خود به سازمان امور مالیاتی گزارش می‌کنند. بر طبق آن مالیات مشاغل محاسبه و از صاحبان کسب و کار دریافت می‌شود.

مالیات بر درآمد املاک

مالیاتی است که به درآمد به دست آمده از ملک تعلق می‌گیرد که در قانون، از مواد ۵۲ تا ۸۰ قانون مالیات‌های مستقیم را شامل می‌شود.

مالیاتی که در آن موجرهای املاک و واحدهای اجاره‌ای باید در پایان تیرماه هر سال مدارک و اسناد مرتبط با واحد تجاری و اظهارنامه مالیاتی را به سازمان امور مالیاتی ارائه دهند و نسبت به پرداخت آن اقدام کنند، را مالیات بر اساس درآمد اجاره املاک گویند. 

مالیات بر درآمد وکلای دادگستری یا حق الوکاله

یکی از انواع مالیات‌های مستقیم است که در آن طبق ماده 103، وکلای دادگستری باید در وکالتنامه‌های خود مبلغ حق‌الوکاله خود را قید کنند و معادل ۵ درصد آن را بابت علی الحساب مالیاتی روی وکالتنامه، تمبر الصاق و ابطال کنند که در هر حال مبلغ تمبر نباید کمتر از میزان تعیین شده در قانون مالیات‌های مستقیم باشد.

مالیات بر درآمد کشاورزی

طبق ماده 81 درآمد حاصل از کلیه فعالیت‌های کشاورزی‌، دامپروری‌، دامداری‌، پرورش ماهی و زنبور عسل و پرورش طیور، صیادی و ماهیگیری‌، نوغان داری‌، احیای مراتع و جنگلها، باغات ‌اشجار از هر قبیل و نخیلات از پرداخت مالیات معاف می‌باشد.

مالیات بر درآمد حق تمبر

نوعی از مالیات مستقیم است که توسط دولت از شخص متقاضی برای اسناد اوراق بهادار به وسیله باطل کردن تمبر گرفته می‌شود. 

هنگام صدور بعضی از اسناد مانند اوراق و مدارک صادر کننده توسط بانک‌ها مبلغی برای حق تمبر گرفته می‌شود.
 

مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی و حقوقی

نوعی از مالیات غیرمستقیم بوده که دولت با توجه به درآمد اشخاص حقیقی و حقوقی بر آنها وضع می‌کند. 

اشخاص حقیقی افرادی هستند که به صورت شخصی اقدام به فعالیت اقتصادی می‌کنند و موظف هستند که مالیات اشخاص حقیقی را پرداخت کنند.

مالیات اشخاص حقوقی نیز شامل شرکت‌ها، موسسات و کسب‌ و کارهای مختلف است. 

مالیات بر درآمد اتفاقی

هر گونه درآمد نقدی و یا غیرنقدی که شخص حقیقی یا حقوقی به صورت بلاعوض و یا از طریق معاملات محاسباتی و یا به عنوان جایزه یا هر عنوان دیگر از این قبیل تحصیل نماید گفته می‌شود.

مالیات بر ارزش افزوده

مالیات ارزش افزوده نوعی از مالیات‌های غیر مستقیم است که خریدار به هنگام خرید کالا یا خدمات به فروشنده پرداخت می‌کند و فروشنده نیز موظف است مالیات دریافتی را به حساب دولت واریز کند.

مالیات ارزش افزوده به خدمات و کالاهایی تعلق می‌گیرد که در برابر پرداخت پول  در داخل کشور داد و ستد می‌شوند، مگر در مواردی که در قانون برای آن شرایط ویژه، از جمله تخفیف‌هایی در نظر گرفته باشند. کالاهایی که صادر می‌شوند از این مالیات معاف هستند.

 
جمع بندی 

مالیات دارای قوانین و مواد قانونی مختلف است. مودیان همواره باید بر طبق قانون تمامی مدارک و اسناد را به سازمان امور مالیاتی تحویل دهند.

هر گونه سرپیچی و تخلف در ارائه اسناد و مدارک می‌تواند منجر به جریمه های سنگین و منع قانونی در رابطه با کسب و کار‌ها شود. لذا بهتر است از مشاوره مالیاتی و حسابداران خبره در این زمینه بهره گرفت.

با سپاس از شما، لطفا نظرات و تجربیات خود را با ما در میان بگذارید و ما را در این مسیر یاری نمایید.